یکی از جالب ترین چرخ دنده هایی که اختراع شده است، چرخ دنده خورشیدی است. فرض کنید میخواهید دوچرخ دنده داشته باشیدکه سرعت یکی 6 برابر دیگری باشد،اما جهت چرخش آن ها با هم یکی باشد.
یا اگر بخواهیدمحور چرخ دنده خروجی با محور چرخ دنده ورودی یکسان باشد مجبورید از چرخ دنده هایخورشیدی استفاده کنید.
اگر ورودی را به یکی دیگر از چرخ دنده های این مجموعه متصل کنید، نسبتجدیدی بدست میآید. به این ترتیب میتوانید با استفاده از همین مجموعه و فقط باتعویض ورودی، خروجی و قسمت ثابت سرعت های مختلفی را در خروجی ایجاد کنید.
کاربرد چرخدنده سیاره ای:
یک مورد کاربرد چرخدنده سیاره ای در سیستم تعویض دنده طراحی شده برای گیربکسهای اتوماتیک موسوم به سیستم تعویض دنده آنتونو میباشد. در گیربکسهای اتوماتیک مرسوم، تعویض دنده از یک دنده به دنده دیگر به صورت پلهای اتفاق میافتد و این باعث تغییر لحظهای سرعت میگردد. در سیستم آنتونو، در حالت گذر از یک دنده به دنده دیگر، سیستم کلاچ وظیفه انتقال قدرت را بعهده میگیرد، لذا هیچ وقت انتقال نیرو از موتور به چرخ منقطع نمیشود. همین امر موجب میشود که احساس رانندگی بهتری بوجود آید. سیستم تعویض دنده خودکار آنتونو (AAD) از یک ایده کاملاً واضح و ساده استفاده میکند. تغییر دندهها بوسیله دو نیرویی که بطور طبیعی در حین انتقال قدرت بوجود میآیند صورت میگیرد. دو نیرویی که جایگزین المانهای مصرف کننده انرژی در گیربکسهای اتوماتیک موجود میشوند. یکی از این دو نیرو، نیروی محوری ایجاد شده در اثر درگیری چرخدندههای مارپیچ است که تمایل دارد چرخ دندههای درگیر را در امتداد شفتهایشان از یکدیگر دور کند. دیگری نیروی گریز از مرکز ایجاد شده بوسیله اجسام دوار میباشد. اگر تعادل بین این دو نیرو یعنی نیروی گریز از مرکز و نیروی محوری در یک نمونه کلاچ بررسی شود، عملکرد این سیستم بهتر درک میشود. کاملاً باز میشود. بدین ترتیب نسبت تبدیل کاهنده (دنده یک) بطور یکنواخت ایجاد میگردد.در حین شتاب، گشتاور از طریق شفت ورودی اعمال میشود. نیروی محوری ایجاد شده از درگیری چرخ دندههای مارپیچ، چرخدنده حلقهای را به سمت باز شدن کلاچ رانده و آن را در وضعیت باز نگه میدارد و در نتیجه انتقال قدرت از طریق مجموعه چرخ دنده سیارهای اتفاق افتاده و یک نسبت تبدیل کاهنده دور که اولین نسبت تبدیل است شکل میگیرد. در این حالت چرخ دنده خورشیدی مجموعه سیارهای با کمک یک سیسم جانبی قفل است. در وضعیت انتقالی (حالت گذر از دنده یک به دو) نیروی محوری با نیروی گریز از مرکز برابر میشود و کلاچ شروع به لغزش میکند به محض اینکه این لغزش افزایش مییابد نیروی محوری کاهش خواهد یافت. بخشی از توان از طریق کلاچ انتقال مییابد که باعث میشود نیروی محوری بطور تصاعدی حذف شده و کلاچ بطور کامل بسته شود. در این حین، نسبت تبدیل بصورت پیوسته تا لحظه یکی شدن دور شفت ورودی و خروجی که نسبت تبدیل دوم است، کاهش مییابد. در حین حرکت در دنده دو که هیچ نسبت تبدیلی از طریق چرخدندهها صورت نمیگیرد، نیروی گریز از مرکز از نیروی محوری که در این حالت مقدار آن صفر است بزرگتر بوده و کلاچ را همواره بسته نگه میدارد. در این حال به منظور کاهش استهلاک چرخدندههای مجموعه سیارهای میتوان قفل چرخدنده خورشیدی مجموعه را برداشت.
در فرایند دنده معکوس، در اثر افزایش بار روی شفت خروجی یا کاهش گشتاور روی شفت ورودی دور پایین میآید. با پایین آمدن دور، نیروی گریز از مرکز کاهش یافته و دیگر برای بسته نگه داشتن کلاچ کافی نبوده و بنابراین لغزش کلاچ شروع خواهد شد. به محض شروغ لغزش مجموعه، چرخدنده خورشیدی مجدداً فعال شده و در اثر نیروی محوری درگیری چرخدندههای مارپیچ، کلاچ کاملاً باز میشود. بدین ترتیب نسبت تبدیل کاهنده (دنده یک) بطور یکنواخت ایجاد میگردد.
نظرات
ارسال نظر